Prolaktyna jest hormonem wydzielanym przez przysadkę mózgową, małą strukturę w mózgu, która odpowiedzialna jest za wydzielenia także innych hormonów. Podstawową funkcją prolaktyny jest pobudzenie rozwoju piersi i zapoczątkowanie laktacji (karmienie piersią). Poziom prolaktyny jest zwykle podwyższony u kobiet ciężarnych i karmiących.
Jeśli pacjentka ma nieregularne miesiączki, cierpi na bezpłodność lub wyciek mleka z piersi (zwłaszcza jeśli nie karmi dziecka), lekarz może zdecydować, kiedy zbadać prolaktyne, aby sprawdzić, czy jej poziom jest podwyższony.
Hiperprolaktynemia (lub wysokie stężenie prolaktyny) może nie dawać żadnych, widocznych objawów, niekiedy jednak do objawów tego stanu chorobowego zalicza się: bezpłodność, wyciek mleka z sutków, nieobecne, nieczęste lub nieregularne miesiączki, utrata libido, bolesne lub nieprzyjemne współżycie, suchość pochwy, trądzik, nadmierne owłosienie ciała i twarzy (hirsutyzm),uderzenia gorąca.
Hiperprolaktynemię lub wysokie stężenie prolaktyny może powodować wiele czynników, takich jak: guz przysadki, choroba podwzgórza, niedoczynność tarczycy, choroba nerek, choroba Cushinga.
Leki mogą również powodować wysokie stężenie prolaktyny, w tym trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, niektóre leki przeciwpsychotyczne, leki przeciw nudnościom i leki blokujące kwas żołądkowy (H2 blokery).
Prolaktynę można łatwo zmierzyć poprzez rutynowe badanie krwi. Ponieważ wiele czynników może wpływać na wartości krwi, kobiety powinny unikać stymulacji piersi i odbycia stosunku w nocy przed badaniem.
Jeśli poziom tego hormonu wróci do normy, lekarz może chcieć powtórzyć badanie, tym razem po poście przez co najmniej 8 godzin. Obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego (MRI) można zlecić w celu znalezienia dowodów na wzrost przysadki lub uszkodzenie otaczających tkanek. Można wykonać badania krwi w celu oceny poziomu innych hormonów przysadki i mogą one być również pomocne w wykluczeniu innych stanów powodujących podobne objawy.
Warto skonsultować się z lekarzem na temat możliwości leczenia niedoboru prolaktyny lub wysokiego poziomu prolaktyny.
Jeśli lekarz nie może znaleźć przyczyny nieprawidłowego poziomu prolaktyny lub jeśli stężenie prolaktyny jest zbyt duże w związku z niewielkim guzem w przysadce mózgowej, a estrogen jest na prawidłowym poziomie, leczenie nie jest konieczne.
Jednak w niektórych przypadkach leki lub zabiegi chirurgiczne mogą pomóc w ustabilizowaniu poziomu hormonu, w zależności od dokładnej przyczyny nieprawidłowego poziomu prolaktyny.
Najczęściej stosowanymi lekami są kabergolina i bromokryptyna, które są zwykle przyjmowane do czasu, aż poziom prolaktyny powróci do normy lub do momentu zajścia w ciążę.
Jeśli guz przysadki jest duży i powoduje wysoki poziom prolaktyny, a lek nie poprawił wyników, lekarz może zalecić operację usunięcia guza.
Podczas zabiegu wykonuje się małe nacięcie w nosie. Nacięcie jest rozszerzane przez klinową zatokę, umożliwiając chirurgowi wizualizację i usunięcie gruczolaka. Najbardziej doświadczeni neurochirurdzy przysadki wykonują teraz ten zabieg za pomocą endoskopu.
